Đối tượng Hoàng Tuấn Hải (trái) trong vụ
"10 tấn rùa biển ở Nha Trang"
Cuối năm 2014, hơn 10 tấn rùa biển (ước tương đương 7.000
cá thể rùa) được phát hiện tại 6 nhà kho ở TP.Nha Trang, tỉnh Khánh
Hòa. Đây được coi là vụ bắt giữ rùa biển lớn nhất từ trước đến nay ở VN, thu
hút sự quan tâm rộng khắp của dư luận trong nước và quốc tế. Đối tượng cầm
đầu đường dây buôn bán rùa biển này là hai anh em Hoàng Mạnh Cường và
Hoàng Tuấn Hải. Nhưng tới nay (tháng 9.2015), vụ việc vẫn chưa được cơ quan
chức năng tỉnh Khánh Hòa xử lý triệt để.
Sự “chậm trễ” khó lý giải
Vụ bắt giữ nói trên là thành quả sau hơn 2 năm Trung
tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) theo dõi chặt chẽ đường dây săn bắt và
buôn bán rùa biển, từ những đối tượng chuyên đánh bắt rùa biển tại các
địa phương đến các thương lái trung gian và mọi đầu mối đều dẫn đến
đối tượng được cho là “ông trùm” đường dây - Hoàng Mạnh Cường.
Theo ENV, 2 đối tượng nói trên từ lâu đã được đặt trong
“tầm ngắm” của lực lượng công an, nhưng sau nhiều năm, các cơ quan chức
năng mới triệt phá được đường dây buôn bán và chế tác rùa biển này. Tại cơ sở
chế biến rùa biển ở TP.Nha Trang, rùa biển được lọc thịt lấy mai, ngâm
tẩm hóa chất và chế tác thành đồ mỹ nghệ, đưa sang tiêu thụ tại Trung
Quốc.
Chỉ nhìn vào 7.000 cá thể rùa biển được khám phá
trong vụ bắt giữ vừa qua cũng có thể thấy, chắc chắn hàng chục
ngàn cá thể rùa biển đã bị săn bắt, bán cho cơ sở chế biến của anh em
nhà Cường trong những năm qua. Do đó, thành công của vụ bắt giữ tại
Khánh Hòa là một bước tiến lớn trong nỗ lực triệt phá đường dây mua
bán rùa biển trái phép lớn nhất VN. Tuy nhiên, điều khó hiểu là, sau 9
tháng kể từ ngày vụ việc đầu tiên được phát hiện, Hoàng Mạnh Cường
và anh trai vẫn chưa bị truy tố hay tạm giam.
Bà Bùi Thị Hà - Phó GĐ quản lý chương trình chính
sách và pháp luật của ENV - đặt câu hỏi: “Liệu các cơ quan chức năng
tỉnh Khánh Hòa có thực sự quyết tâm điều tra và xử lý nghiêm minh những
đối tượng cầm đầu đường dây tàn sát rùa biển lớn nhất trong lịch sử này? Đây
là vụ việc thu hút sự chú ý lớn của dư luận quốc tế, do đó, nó
là một cơ hội lớn để VN chứng minh cho thế giới quyết tâm cao của
quốc gia trong nỗ lực bảo vệ rùa biển và xử lý các đường dây tội phạm
nghiêm trọng về động vật hoang dã (ĐVHD) nguy cấp quý hiếm”.
Bà Hà cho rằng: “Sự chậm trễ trong giải quyết vụ
việc này đang dấy lên nhiều quan ngại về tính minh bạch trong quá trình
điều tra và xử lý các đối tượng cầm đầu - những kẻ được cho là có tầm
ảnh hưởng lớn tại địa phương nhiều năm qua”.
Liên quan tới rùa biển nên xử lý theo tốc độ… rùa?
Ngày 14.5, sau khi vụ vận chuyển trái phép 31 sừng tê
giác tại Nghệ An được phát hiện, Đại tướng Trần Đại Quang - Bộ
trưởng Bộ Công an - lập tức có thư khen ngợi và “thưởng nóng” các lực
lượng chức năng liên quan. Đối tượng trong vụ việc này sau đó cũng bị
bắt giữ và khởi tố.
Các vụ liên quan tới buôn bán hổ trái phép cũng
thường lập tức bị khởi tố, điển hình như vụ một cá thể hổ đông
lạnh nặng 120kg bị tịch thu trên địa bàn tỉnh Nghệ An tháng 12.2014,
các cơ quan chức năng đã khởi tố vụ án chỉ 7 ngày sau khi phát hiện.
Theo quy định của pháp luật VN, hổ, tê giác hay các
loài rùa biển là những loài ĐVHD được bảo vệ ở cấp độ cao nhất.
“Vậy, tại sao vụ việc liên quan hơn 7.000 cá thể rùa biển bị sát hại
lại không được các cơ quan chức năng ở Khánh Hòa quan tâm xử lý như vụ
bắt giữ 31 sừng tê giác hay một cá thể hổ đông lạnh ở các địa phương
khác?”, bà Bùi Thị Hà đặt câu hỏi.
Theo đại diện của ENV, các cơ quan, ban, ngành trung ương
hết sức quan tâm đến quá trình xử lý vụ việc. Văn phòng Trung ương
Đảng, Văn phòng Quốc hội, nhiều cơ quan của Quốc hội, nhiều đại biểu
Quốc hội, Văn phòng Chủ tịch Nước, Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài
nguyên và Môi trường, Tổng cục Lâm nghiệp, Tòa án Nhân dân tối cao và
một số cơ quan khác đều đã gửi văn bản đến cơ quan chức năng tỉnh
Khánh Hòa yêu cầu nhanh chóng xử lý vụ việc theo đúng quy định pháp
luật. Sau đó, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao và Bộ Công an cũng đã
có các văn bản trực tiếp chỉ đạo nghiệp vụ, hướng dẫn các cơ quan
chức năng tỉnh Khánh Hòa xử lý vụ việc này. Thế nhưng, vụ việc vẫn cứ
rất im ắng một cách rất khó hiểu.
Trong khi đó, theo quy định tại Điều 103 và 104 Bộ
Luật Tố tụng Hình sự (2003), cơ quan tiến hành tố tụng phải tiến
hành xác minh thông tin và ra quyết định khởi tố vụ án trong vòng 20
ngày, kể từ ngày nhận được tin báo. Trong những vụ việc phức tạp,
thời hạn giải quyết có thể dài hơn, nhưng không quá 2 tháng.
Theo luật sư, thạc sĩ Trần Thị Ngân - GĐ Cty Luật
Legal Associates Hà Nội: “Vi phạm được phát hiện tại Khánh Hòa không
phải là vụ việc phức tạp. Các chứng cứ thu thập được đều phù hợp
với lời khai của Hải (anh trai của Cường) và khẳng định hành vi buôn
bán rùa biển của các đối tượng. Kết quả giám định cũng cho thấy,
số rùa biển thu giữ thuộc “Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu
tiên bảo vệ”. Đối tượng Hoàng Tuấn Hải lẽ ra phải bị khởi tố ngay
khi cơ quan chức năng địa phương nhận được kết quả giám định tang
vật”.
Nguồn: Báo Lao động
Web: http://laodong.com.vn/