Trong bối cảnh hiện nay, việc bảo tồn và quản lý động vật rừng, thực vật rừng không chỉ là trách nhiệm của cơ quan chức năng mà còn là nghĩa vụ của toàn xã hội. Tỉnh Khánh Hòa, với sự đa dạng sinh học phong phú, đang đối mặt với nhiều thách thức trong công tác bảo vệ và phát triển nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá này. Với mục tiêu nắm bắt, nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên rừng, Chi cục Kiểm lâm vùng IV đã ban hành văn bản số 191/KLV4-QLR ngày 20/8/2024 về việc kiểm tra, đôn đốc quản lý động vật rừng, thực vật rừng tại tỉnh Khánh hòa từ ngày 26-30/8/2024. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn sâu sắc về những nỗ lực của các cơ quan chức năng trong việc thực hiện công tác kiểm tra, đôn đốc và bảo vệ tài nguyên rừng tại tỉnh Khánh Hòa.
Kiểm tra là một trong những hoạt động quan trọng nhằm đảm bảo việc tuân thủ pháp luật trong việc bảo vệ động vật và thực vật rừng. Đây không chỉ là trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức mà còn là nhiệm vụ của các cơ quan chức năng để bảo vệ môi trường sống của các loài động vật quý hiếm.
Từ đầu năm đến nay, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Khánh Hòa đã ban hành và tham mưu cấp thẩm quyền ban hành các văn bản chỉ đạo liên quan hoạt động quản lý động vật rừng, thực vật rừng, điển hình như: Văn bản số 494/SNN-KL ngày 25/01/2024 về việc đẩy mạnh thực thi pháp luật, tuyên truyền, phổ biến công tác bảo tồn đa dạng sinh học và bảo vệ các loài chim hoang dã; Văn bản số 141/KL-QLBVR&BTTN ngày 19/1/2024 của Chi cục Kiểm lâm về việc quản lý các cơ sở nuôi, trồng thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm; thực vật, động vật hoang dã nguy cấp thuộc Phụ lục CITES và động vật rừng thông thường; Văn bản số 2016-KL-TTPC ngày 21/8/2014 về việc tăng cường công tác bảo vệ chim hoang dã, chim di cư…
Các Hạt Kiểm lâm đã tham mưu UBND huyện đồng thời ban hành các công văn tăng cường công tác quản lý bảo vệ động vật hoang dã, định kỳ xây dựng Kế hoạch kiểm tra các cơ sở nuôi, trồng thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm; thực vật, động vật hoang dã nguy cấp thuộc Phụ lục CITES và động vật rừng thông thường trên địa bàn quản lý.
Đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa có tổng 108 cơ sở nuôi động vật rừng (trong đó có 70 cơ sở được cấp mã số cơ sở nuôi phù hợp với quy định) với tổng 5.495 cá thể, trong đó: 4.084 cá thể/88 cơ sở nuôi động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và động vật hoang dã nguy cấp thuộc phụ lục CITES; 1.411 cá thể/20 cơ sở nuôi động vật rừng thông thường.
Số lượng các loài động vật rừng, thực vật rừng được nuôi, trồng theo loài trên địa bàn tỉnh, cụ thể:
- Động vật rừng thông thường gồm 18 loài (Nhím, Don, Dúi...);
- Động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm gồm 75 loài (Cá sấu, Cầy vòi hương, Nai, Công Ấn Độ, Công má vàng,...).
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa có tổng cộng 15 cơ sở trồng cấy thực vật, trong đó có 04 cơ sở trồng cấy nhân tạo các loài thực vật rừng nguy cấp, quý hiếm. Điều này cho thấy tiềm năng phát triển của ngành trồng cây gây rừng tại địa phương.
Các cơ sở này không chỉ góp phần cung cấp giống cây chất lượng cao mà còn nâng cao nhận thức của cộng đồng về việc bảo vệ thực vật rừng. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, việc phát triển và bảo vệ thực vật rừng là cần thiết để duy trì cân bằng sinh thái và ứng phó với các thách thức môi trường.
Tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 04/CT-TTg ngày 17/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ, văn bản số 906/KL-ĐN ngày 06/8/2024 của Cục Kiểm lâm về việc tăng cường công tác bảo vệ chim hoang dã, chim di cư; Chi cục Kiểm lâm tỉnh Khánh hòa đã ban hành Công văn số 2016-KL-TTPC ngày 21/8/2014 về việc tăng cường công tác bảo vệ chim hoang dã, chim di cư.
Trong 8 tháng đầu năm 2024, các Hạt Kiểm lâm trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa đã xác nhận 42 bảng kê lâm sản cho các cơ sở nuôi động vật hoang dã khi có đề xuất của cơ sở nuôi (cụ thể: 06 bảng kê lâm sản xuất, bán động vật thông thường; 33 bảng kê lâm sản xuất, bán động vật nguy cấp, quý hiếm và 03 bảng kê lâm sản xuất bán dẩn xuất của động vật (da cá sấu)).
Từ ngày 27 - 29/08/2024, đoàn công tác đã phối hợp với Chi cục Kiểm lâm tỉnh Khánh Hòa và Hạt Kiểm lâm thành phố Nha Trang tiến hành làm việc với 03 cơ sở nuôi động vật hoang dã trên địa bàn, kết quả kiểm tra cho thấy 03 cơ sở đã được cơ quan chức năng cấp mã số cơ sở nuôi/trồng, có giấy tờ pháp lý, hồ sơ nguồn gốc đầy đủ. Đối với cá thể Gấu ngựa: tại Công ty Vinpearl ghi nhận có gây nuôi 02 cá thể Gấu ngựa (Ursus thibetanus), số lượng đã gắn chip điện tử thế hệ mới là 02/02 cá thể. Đoàn kiểm tra sử dụng thiết bị dò chip chuyên dụng (máy Agrident AWR300-WLAN) 02 Cá thể Gấu ngựa (Ursus thibetanus) giới tính cái, đọc được mã số chíp (mã số 982 00 0407019591 và 928 00 0407019508), chíp gắn trên Gấu hoạt động tốt, thông tin Gấu đúng mã số chíp đã gắn.
Sử dụng thiết bị dò chip chuyên dụng (máy Agrident AWR300-WLAN) kiểm tra mã số chip trên từng cá thể Gấu.
Các các thể gây nuôi tại Công ty có bộ phận thú y theo dõi, chăm sóc sức khỏe, chích ngừa nhằm phòng chống dịch bệnh cho động vật và con người. Trong quá trình gây nuôi, công ty đã thực hiện mở sổ theo dõi hoạt động nuôi động vật hoang dã theo mẫu tại nghị định 06/2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019 của Chính Phủ.
Cơ sở nuôi Cầy vòi hương (Paradoxurus hermaphroditus) của hộ gia đình trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa.
Thông qua các hoạt động kiểm tra, đôn đốc quản lý động vật rừng và thực vật rừng tại tỉnh Khánh Hòa, có thể thấy rằng công tác bảo vệ tài nguyên thiên nhiên đang được thực hiện khá nghiêm túc. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao hơn, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và cộng đồng. Việc nâng cao nhận thức, tăng cường giáo dục và phổ biến kiến thức về bảo vệ động thực vật hoang dã là vô cùng cần thiết trong bối cảnh hiện nay. Chỉ khi mỗi cá nhân đều nhận thức được trách nhiệm của mình, thì công tác bảo vệ tài nguyên thiên nhiên mới có thể thực sự hiệu quả và bền vững. Để làm được điều này, các cơ quan chức năng cần không ngừng cải tiến phương pháp quản lý, đồng thời nâng cao chất lượng đào tạo cho lực lượng kiểm lâm. Cùng với việc áp dụng công nghệ hiện đại trong quản lý, như việc sử dụng máy bay không người lái để giám sát khu vực rừng hoặc thiết lập hệ thống thông tin quốc gia về động vật hoang dã, chúng ta có thể kỳ vọng vào một tương lai bảo tồn tài nguyên thiên nhiên cũng như sự phát triển bền vững hơn tại tỉnh Khánh Hòa. Bên cạnh đó, các hoạt động kết nối cộng đồng như tổ chức các sự kiện toàn dân tham gia bảo vệ động vật hoang dã cũng góp phần quan trọng trong việc tối ưu hóa quy trình này.
Cuối cùng, sự hợp tác quốc tế trong lĩnh vực bảo vệ động vật rừng và thực vật rừng cũng cần được đẩy mạnh. Việc tham gia vào các hiệp định quốc tế sẽ giúp Việt Nam nhận thức rõ hơn về giá trị của động thực vật hoang dã, đồng thời học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia khác.
Trong bối cảnh hiện nay, khi mà nguy cơ tuyệt chủng của nhiều loài động vật rừng và thực vật ngày càng lớn, trách nhiệm bảo vệ chúng càng trở nên cấp thiết. Không chỉ vì lợi ích của các thế hệ tương lai mà còn để gìn giữ vẻ đẹp đa dạng của thiên nhiên mà chúng ta đang sống. Nhờ vào những nỗ lực không ngừng trong việc kiểm tra, đôn đốc quản lý động vật rừng và thực vật rừng, tôi tin rằng Khánh Hòa có thể trở thành một hình mẫu tiêu biểu cho các địa phương khác trong cả nước về bảo tồn tài nguyên thiên nhiên.
Nguồn: Nguyễn Phi Hùng, Kiểm lâm viên phòng Quản lý bảo vệ rừng - Chi cục Kiểm lâm vùng IV